عنوان فارسی کتاب:

ارزشیابی جامع برنامه پزشک خانواده در مناطق روستایی و شهرهای زیر بیست هزار نفر جمعیت

عنوان انگلیسی کتاب:

Evaluation Study of the Family Physician Program
in Rural Areas and cities whit less than Twenty Thousand Population 2005-2012

برنامه پزشک خانواده در مناطق روستایی و شهری زیر بیست هزار نفر از سال 1384 به صورت یک برنامه ملی، در تمامی استان‌ها و شهرستان‌های کشور به اجرا درآمد و جمعیتی حدود 23 میلیون نفر از افراد کشور را تحت پوشش قرار داد. لذا با گذشت حدود هفت سال از اجرای برنامه، زمان آن فرا رسیده بود تا سیاستگذاران نظام سلامت، با استفاده از مدل‌های کمی و کیفی به ارزشیابی جامع این برنامه بپردازند. و میزان توفیق آن را در دستیابی به شاخص های میان مدت و دراز مدت سلامت ارزیابی کنند.

 بدین ترتیب، مرکز تحقیقات بیماری‌های غیرواگیر پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران ، مسوولیت ارزشیابی مطالعه مذکور را بر عهده گرفت .این مرکز با استفاده از روش‌هایSegmented Regression ، Parametricو Non parametric، مستندات کافی را در مورد حیطه و اندازه اثر مداخله برنامه پزشک خانواده فراهم آورد.

این مطالعه، حاصل تلاش بیش از 100 عضو هیات علمی، پژوهشگر و همکار است که در مرکز تحقیقات بیماری‌های غیرواگیر، مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سایر مراکز تحقیقاتی و ستاد اجرایی برنامه پزشک خانواده دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور مشغول به فعالیت هستند.

نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که موفق‌ترین نتیجه برنامه پزشک خانواده روستایی، کاهش قابل توجه در میزان مرگ کودکان زیر یک سال بوده به ‌گونه‌ای که توانسته است طی هفت سال، از 2550 مورد مرگ در این گروه سنی و نیز از به‌هدر رفتن بودجه هنگفتی در کشور جلوگیری کند. یکی از نقاط قوت این برنامه، رضایتمندی بالای مردم از اجرای آن بوده است؛ به‌گونه‌ای که با بررسی بیش از 9000 تن از روستاییان و نظرسنجی از آنان، میزان رضایتمندی مردم 85% بود. با پرسشگری از کارکنان حوزه سلامت نیز مشخص شد که برنامه مذکور توانسته است رضایت آنان را در حد مطلوبی جلب نماید. هم چنین لازم به ذکر است میانگین نمره رضایتمندی بهورزان، ماماها و پزشکان از برنامه پزشک خانواده روستایی، به ترتیب 77%، 71% و 61% بوده است.