عنوان فارسی کتاب:

اطلس بار بیماری ها کشور جمهوری اسلامی ایران
سری اول - میزان های مرگ ، امید زندگی و علل اختصاصی مرگ 1990-2015

 

عنوان انگلیسی کتاب:

National and Sub-national Burden of Diseases Atlas, Islamic Republic of Iran

Series1 - Level and Trends of Death, Life Expectancy and Cause Specific Mortality 1990-2015

 

 

عملیات جمع آوری داده های مطالعه بار بیماری ها، سوانح و حوادث و عوامل خطر در سطوح ملی و استانی از سال 1990 تا سال 2015 در کشور جمهوری اسلامی ایران (به اختصار، مطالعه ملی بار بیماری ها) از سال 1392 آغاز گردید و اگرچه به زمان قابل توجهی نیاز داشت تا داده های پراکنده کشور در زمینه بار بیماری ها جمع آوری شود و پتانسیل های بومی برای اجرایی کردن مدل های پیشرفته ریاضی ،آمار و اپیدمیولوژیک تقویت و توسعه یابد؛با این وجود، مطالعه حاضر توانست به شکل یک دایره المعارف در مورد وضعیت سلامت و بیماری در سطوح ملی و استانی عمل نموده و آماده ارائه اطلاعات قابل استفاده به سیاستگذاران نظام سلامت، مدیران اجرایی، پژوهشگران علوم اپیدمیولوژی و بالینی شود.

آن چه در این سری از مطالعه ملی بار بیماری ها ارائه می شود؛ اطلس بار بیماری ها با تمرکز بر میزان های مرگ و میر، امید زندگی و علل اختصاصی مرگ است که به تفکیک دو جنس، 19 گروه سنی برای حدود 170 علت مرگ و 31 استان از سال 1990تا 2015 محاسبه گردیده است و با استفاده از روش های آماری تصویری مناسب در قالب گراف ها، نقشه ها و جداول مختلف به حضور خوانندگان محترم ارائه می شود. مدل های آماری و ریاضی به کار گرفته شده در محاسبه میزان های پیشگفت شامل مدل های زمانی-مکانی (Spatio-temporal)، مدل های رگرسیون فرآیندی گوسین(Gussian process Regression Models)، مدل های چند سطحی (Multilevel Model) ، و روش های Simulation شامل روش Markov Chain Monte Carlo بوده است. همچنین از مدل های stochastic همانند Multinomial Logit،Logistic Regression،Poisson Model و نیز از روش های Smoothing شامل مدل  های Loess Model و Spline استفاده شده است که جزئیات آن در فصل اول اطلس ارائه گردیده است.

مطالعه ملی بار بیماری ها علاوه بر ارائه میزان های مرگ و میر و علل اختصاصی مرگ، در سری بعد خود اطلاعات مربوط به بروز سرطان،میزان های بستری، (بیماردهی و بیمار پذیری) به تفکیک علت و همچنین، شیوع و بروز بیماری ها و عوامل خطر و در انتها، سال های از دست رفته عمر به دلیل مرگ و ناتوانی و شاخص DALY به تفکیک گروه های سنی و جنسی در استان های کشور در سال های 1990 تا 2015 را ارائه خواهد کرد.

انجام مطالعه بار بیماری ها علاوه بر فراهم سازی داده هایی کاربردی برای سیاست گذاری نظام سلامت ، به طور قابل توجهی در ایجاد ظرفیت های علمی، فنی و مهارتی در جامعه پژوهشگران کشور ، موفق عمل نمود؛به گونه ای که تا کنون ، بیش از 50 دانشجو در مقاطع PhD و کارشناسی ارشد و رشته های فوق تخصصی بالینی با استفاده از انجام بخشی از این مطالعه، پایان نامه خود را ارائه و موفق به کسب درجه تحصیلی گردیده اند.

مرکز تحقیقات بیماری های غیرواگیر پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران افتخار دارد که مطالعه ملی بزرگ بار بیماری ها را در همکاری نزدیک با ستاد وزارت بهداشت به ویژه حوزه معاونت بهداشتی ، دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور، پزوهشگاه ها، پژوهشکده ها و مراکز تحقیقاتی حوزه های پزشکی و آماری(Quantitative) ودر مجموع با مشارکت بیش از 500 نفر از پژوهشگران سراسر کشور به انجام رسانده است.

بدیهی است اطلس بار بیماری ها، آغاز بخش جدیدی از مطالعات اپیدمیولوژیک در کشور خواهد بود که امیدواریم با همکاری سیاست گذاران ارشد کشور همانند سازمان برنامه و بودجه، حوزه سیاست گذاری وزارت بهداشت،درمان وآموزش پزشکی، وزارت رفاه، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، کمیسیون بهداشت و درمان و آموزش پزشکی مجلس، فرهنگستان علوم پزشکی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و پژوهشگران برجسته کشور در دانشگاه های علوم پزشکی و دانشگاه های علوم، این مطالعه به یک مطالعه سالیانه که قابلیت روزآمد شدن داشته باشد؛ تبدیل شود و با ایجاد پایگاه داده تعریف شده، امکان دسترسی روزانه داده ها برای تمامی افراد ذیصلاح فراهم گردد.